Η γυναίκα . . . βοηθός!

Φυσικά θα έχετε ακούσει πολλές φορές ότι ο Αδάμ χρειαζότανε βοηθό. Βοηθό για πιο πράγμα; Να κάνει τι; Η συνηθισμένη απάντηση είναι «μα φυσικά να τον βοηθά να φροντίζει τον κήπο» ή «να τον βοηθήσει στην αναπαραγωγή».

Ναι, ωραία όλα αυτά και ισχύουν φυσικά, αλλά στο κείμενο φαίνεται ότι ο πρωταρχικός λόγος ήταν ότι ο Αδάμ χρειαζότανε βοήθεια με το «Λόγο του Θεού». Τι σημαίνει αυτό; Γιατί το λέω αυτό;

Η ιστορία βρίσκεται στο 2ο κεφάλαιο της Γένεσης. Ο Θεός πλάθει τον άνθρωπο (εδ. 7), φτιάχνει έναν κήπο και τον τοποθετεί μέσα σ’ αυτόν (εδ. 8) για να τον διατηρήσει (εδ. 15). Πως διατηρείται τώρα αυτή η γη; Με το καλό σκάλισμα; Όχι τόσο απλά και ένα ιερό κείμενο δεν ενδιαφέρεται πρωταρχικά για την κηπουρική. Το μήνυμα της Παλαιάς Διαθήκης είναι ότι η γη διατηρείται καθώς διατηρείς την εντολή του Θεού, τον λόγο Του, αλλιώς την έχασες… Γι αυτό το λόγο στο εδάφιο 16 ακολουθεί αμέσως ο τρόπος με τον οποίο διατηρεί ο Αδάμ τη γη: «από ένα μόνο συγκεκριμένο δέντρο δεν πρέπει να φάει».

Μέσα από το Λόγο του Θεού, από την εντολή, από αυτή την Τορά που λαμβάνει ο Αδάμ εξαρτάται η ζωή στην παρουσία του Θεού. Αλλά αυτός ο λόγος δεν μπορεί να τηρηθεί μόνο από τον άντρα. Και σε αυτό ακριβώς το σημείο στο κείμενο ακολουθεί η σκέψη του Θεού «δεν είναι καλό ο άντρας να είναι μόνος. Θα του φτιάξω ένα βοηθό», όχι μόνο για να βγάζει τα χόρτα του κήπου, όχι για να ποτίζει τα λουλούδια, όχι για να γεννά παιδιά, αλλά ΚΥΡΙΩΣ για να τον βοηθήσει με το λόγο του Θεού, να τον βοηθήσει να τον θυμάται και να τον τηρεί. Αυτό είναι το ζητούμενο και σε αυτό απέτυχε η Εύα. ΔΕΝ γνώριζε καλά το Λόγο του Θεού, τον διαστρέβλωσε, δεν υπενθύμισε στον άντρα τι είπε ο Θεός, δεν απαίτησε από τον άντρα να κοιτάξει βαθιά στην εντολή του Θεού και να σταθεί στον ρόλο του. Το λάθος της ήταν η απομάκρυνση της από τον Λόγο του Θεού τον οποίο όφειλε να γνωρίζει άψογα και να απαιτεί την ίδια γνώση και τήρησή του από τον άντρα της.

Η νέα Εύα είναι πρωταρχικά βοηθός του άντρα στο Λόγο του Θεού και στην τήρησή του. Αυτή είναι η βοήθεια που θέλει ο άντρας…

Ένα ζευγάρι καλών φίλων που έχω στην Κύπρο μου είπαν ότι μια μέρα τους έστειλαν από ένα ταμείο περισσότερα χρήματα απ’ όσα δικαιούνταν. Ο σύζυγος μπήκε στον πειρασμό να τα κρατήσει αλλά η φίλη μου στάθηκε, πήρε την επιταγή από τα χέρια του και του λέει: «Πως μπορείς; Αφού ξέρεις την αλήθεια.»

Λοιπόν, μη μπερδεύεστε. Η έννοια του Θεού στο κείμενο δεν είναι να είσαι βοηθός στο καθάρισμα του σπιτιού. Η Εύα που αντιστρέφει την κατάρα της ανθρωπότητας, η Εύα βοηθός, είναι η γυναίκα που ξέρει την αλήθεια του λόγου του Θεού και μ’ αυτό τον τρόπο «τηρεί τον κήπο»!

Βλέπω!

Δεν θα μπορούσα ποτέ να σταματήσω να εκφράζω την αγάπη μου για την τέχνη. Είναι από τα πιο θεμελιώδη χαρακτηριστικά του να είσαι άνθρωπος.

Η τέχνη δεν είναι φυγή από τη ζωή αλλά ακριβώς το αντίθετο. Είναι η επιβεβαίωση της ζωής. Είναι η συγκατάθεση του Αδάμ (του ανθρώπου δηλαδή) στην δημιουργία που παρέλαβε.

Είναι η διαφορά μεταξύ της κατανάλωσης του μήλου και της αναγνώρισης της ύπαρξης του μήλου. Ζωγραφίζοντας το μήλο ο άνθρωπος βιώνει την ανάγκη για μια γλώσσα που θα τραγουδήσει για το μήλο, θα το αναδείξει, θα το περιεργαστεί, θα διαλογιστεί για τη μορφή του, για τα χρώματά του, για την ανθρώπινη σχέση προς αυτό, για τα συναισθήματα που προκαλεί, για την αναγωγή του από τη σφαίρα του άκρατου καταναλωτισμού στη σφαίρα του ευχαριστιακού γεύματος.

Πρέπει όμως να δεις το μήλο, να δεις το πιο κοινό, συνηθισμένο, βαρετό αντικείμενο της καθημερινότητας σου. Πρέπει να το προσέξεις, και για να γίνει αυτό είναι απαραίτητη η παύση. Να παραμερίσεις όλα τα αντικείμενα που φωνάζουν για την προσοχή σου και να κοιτάξεις το ένα, το ένα να γίνει μοναδικό για λίγο. Ο Joseph Pieper λέει ότι «δεν βλέπουμε επειδή υπάρχουν πολλά για να δούμε».

Όταν ρώτησαν τον Αναξαγόρα, 100 χρόνια πριν τον Πλάτωνα, «γιατί βρίσκεσαι σ’ αυτή τη γη;», αυτός απάντησε «εις θεωρίαν». Δηλαδή «για να παρατηρήσω», «για να δω». Οι σοφότεροι άνθρωποι που υπήρξαν ποτέ, αυτοί που οδήγησαν τον κόσμο μπροστά ήταν οι προφήτες. Οι προφήτες δεν είναι οι μάντεις που θα μου πουν το μέλλον. Ο προφήτης στην αρχαιότητα ονομαζόταν «ο ορών», «αυτός που βλέπει», αυτός που σηκώνει το σκυφτό κεφάλι του ταλαίπωρου εργάτη από τη γη και του δείχνει τη ζωή που δεν μπορεί να δει παρόλο που είναι περιτριγυρισμένος απ’ αυτήν. Ο προφήτης είναι ο καλλιτέχνης που απ’ όλα τα μήλα που έχεις στο καλάθι σου, το ένα θα το κρεμμάσει ως πίνακα στον τοίχο σου, θα σου δώσει μάτια.

Ο προφήτης προσκαλεί σε παύση. Κάνε μια παύση σήμερα, ξεχώρισε κάτι, κάνε ένα σκίτσο του πριν να σε παρασύρει ξανά ο χείμαρρος των πραγμάτων...