Τρίτη 6 Νοεμβρίου 2012

Το πρώτο βλέμμα...


Στον ήχο ενός ύμνου παλιού
Άνοιξα το βιβλίο και σε είδα που κοιτούσες σιωπηλά
Το κοριτσάκι να περπατάει στο δρόμο
Σε έναν κόσμο που μοιαζε δωμάτιο με κούκλες και σκόρπια παραμύθια
Κοιτούσες τη μητέρα να σφίγγει με αγωνία την ποδιά
Σαν να κράταγε του Αβραάμ το μαχαίρι

Κοιτούσες σιωπηλά
Τ’ ανέμελα παιχνίδια μες στο χώμα
Εκεί που η ψυχή μου έβρισκε την κάθαρση της μέρας
Που σ’ έψαχνε στου σαλιγκαριού τα χνάρια
Στα σκαρφαλώματα και στα γδαρμένα γόνατα,
Εσύ συνέχιζες, κοιτούσες ακόμα...

Θυμάμαι το βλέμμα σου, το πιο αιχμηρό απ’ όλα
Που ήξερε τι έκρυψα, που είδε
Άνοιξαν οι κόρες των ματιών σου διάπλατα
Το ψέμα μου το πρώτο να χωρέσουν, το πιο σημαντικό
Στα μάτια σου είδα το μαύρο το βαθύ
Τον εχθρό μου για πρώτη φορά συνάντησα
Αυτόν που θα μαχόμουνα για πάντα
Σε μια στιγμή τα μάτια σου καθρέφτισαν
Τον εαυτό που ακόμα σκοτώνω...

Τετάρτη 9 Μαΐου 2012

Κόρη μου...


Κόρη μου,
Ησύχασε να σου μιλήσω... Κάθισε δίπλα μου, κοντά μου και άσε με να σε φροντίσω, να σου πλύνω τα πόδια, να σου ετοιμάσω φαγητό, να σε πάρω αγκαλιά, εγώ να σε διακονήσω.

Γιατί δεν βλέπεις αυτά που σου δείχνω και κοιτάς αυτά που σου κλέβουν τη χαρά σου; Θέλω να σου δείξω τα λουλούδια του αγρού. Τρέχεις τόσο γρήγορα μέσα στη μέρα σου και βλέπεις μόνο δρόμους και κτήρια, πολιτικούς να φωνάζουν.

Κοίταξε αυτά τα λουλούδια που άνθισαν κι αναζητούν μια ματιά δικιά σου. Μένουν ήσυχα κι αναπαυμένα στα χέρια μου. Ξέρουν ότι θα τους δώσω τον ήλιο, θα τους δώσω το νερό. Στον καιρό τους θα ανθίσουν και η οσμή τους θα είναι η πιο όμορφη απόλαυση για μένα. Αλλά σκύβουν με αποδοχή όταν έρθει η ώρα τους να μαραθούν, να πέσουν στο χώμα αφού επιτελέσουν το έργο που είχα γι αυτά. Το έργο της ανάπαυσης σε μένα. Να δώσουν την ευωδία της ανάπαυσης και μια όμορφη όψη σε μένα και σε σένα. Εκπληρώνουν το σκοπό τους και ανοίγουν το δρόμο για τους επόμενους ανθούς.

Γιατί έχεις άγχος; Δεν ξέρεις ότι ήδη μου δίνεις τόση ικανοποίηση από την ομορφιά σου, από την ευωδία σου; Ξέχασες ότι είσαι το λουλούδι μου; Ξέχασες ότι εγώ ήρθα να σε υπηρετήσω και όχι να υπηρετηθώ από σένα; Απόλαυσε τα δώρα μου, εμπιστεύσου με ότι η ζωή σου θα είναι οσμή ευωδίας προς εμένα γιατί εγώ θα φροντίσω να είναι. Εγώ θα σε ντύσω, εγώ θα σε θρέψω και θα σε ποτίσω μέχρι να εκπληρώσεις το σκοπό σου σ’ αυτή τη γη.

Δεν θέλω να έχεις φόβο. Ο φόβος δεν είναι από μένα. Ο φόβος σου κλέβει τον εαυτό, μαδάει τα πέταλά σου, σε κάνει να κλείνεσαι, δεν σε αφήνει να ονειρεύεσαι, να ανθίζεις, να είσαι ένα μνημείο ομορφιάς που καλεί τον κόσμο σε ανάπαυση. Ο φόβος σε κάνει να μεταδίδεις άγχος, ανησυχία, απαισιοδοξία στους γύρω σου. Σε αυτά καλείς τον κόσμο; Δεν σε φύτευσα σ’ αυτή τη γη γι αυτό το σκοπό. Είσαι το λουλούδι μου, αφέσου στα χέρια του κηπουρού σου.

Ξέχασες σε τι σε κάλεσα από την αρχή; Σου είπα: Έλα κι εγώ θα σε αναπαύσω όταν είσαι κουρασμένη, έλα και θα σε ξεδιψάσω όταν διψάς, έλα και θα σε συγχωρέσω όταν πέφτεις. Έλα γιατί τόσο πολύ πεθύμησα να σε αγκαλιάσω όπως η κλώσα μαζεύει τα μικρά της κάτω απ’ τα φτερά της. Έλα κοντά μου.

Κοίτα, λοιπόν, τα λουλούδια του αγρού. Αρκετά άλλα πράγματα έκλεψαν την προσοχή σου και δεν σε δίδαξαν ομορφιά. Άσε το μυαλό σου να μαθητεύσει στα μικρά, στα ταπεινά, σ’ αυτά που κανείς δεν προσέχει, σ΄ένα άνθος που αύριο δεν θα είναι εκεί, θα το χάσεις. Πιο πολύ θέλω να κάθεσαι στα πόδια μου και να μιλάμε παρά να τρέχεις και να φροντίζεις για μένα ή για σένα...
Άσε με να σου δίνω ζωή, να φυσάω μέσα σου κάθε μέρα, να κάνουμε παρέα.

Κόρη μου, είσαι το λουλούδι μου. Είναι δυνατόν να σου λέω να κοιτάξεις τα λουλούδια του αγρού κι εγώ να μη σκύβω να κοιτάω εσένα ασταμάτητα; Τα μάτια μου είναι πάντοτε επάνω σου. 
Σ’ αγαπώ,
Ο Πατέρας





Πέμπτη 8 Μαρτίου 2012

Η γυναίκα . . . βοηθός!

Φυσικά θα έχετε ακούσει πολλές φορές ότι ο Αδάμ χρειαζότανε βοηθό. Βοηθό για πιο πράγμα; Να κάνει τι; Η συνηθισμένη απάντηση είναι «μα φυσικά να τον βοηθά να φροντίζει τον κήπο» ή «να τον βοηθήσει στην αναπαραγωγή».

Ναι, ωραία όλα αυτά και ισχύουν φυσικά, αλλά στο κείμενο φαίνεται ότι ο πρωταρχικός λόγος ήταν ότι ο Αδάμ χρειαζότανε βοήθεια με το «Λόγο του Θεού». Τι σημαίνει αυτό; Γιατί το λέω αυτό;

Η ιστορία βρίσκεται στο 2ο κεφάλαιο της Γένεσης. Ο Θεός πλάθει τον άνθρωπο (εδ. 7), φτιάχνει έναν κήπο και τον τοποθετεί μέσα σ’ αυτόν (εδ. 8) για να τον διατηρήσει (εδ. 15). Πως διατηρείται τώρα αυτή η γη; Με το καλό σκάλισμα; Όχι τόσο απλά και ένα ιερό κείμενο δεν ενδιαφέρεται πρωταρχικά για την κηπουρική. Το μήνυμα της Παλαιάς Διαθήκης είναι ότι η γη διατηρείται καθώς διατηρείς την εντολή του Θεού, τον λόγο Του, αλλιώς την έχασες… Γι αυτό το λόγο στο εδάφιο 16 ακολουθεί αμέσως ο τρόπος με τον οποίο διατηρεί ο Αδάμ τη γη: «από ένα μόνο συγκεκριμένο δέντρο δεν πρέπει να φάει».

Μέσα από το Λόγο του Θεού, από την εντολή, από αυτή την Τορά που λαμβάνει ο Αδάμ εξαρτάται η ζωή στην παρουσία του Θεού. Αλλά αυτός ο λόγος δεν μπορεί να τηρηθεί μόνο από τον άντρα. Και σε αυτό ακριβώς το σημείο στο κείμενο ακολουθεί η σκέψη του Θεού «δεν είναι καλό ο άντρας να είναι μόνος. Θα του φτιάξω ένα βοηθό», όχι μόνο για να βγάζει τα χόρτα του κήπου, όχι για να ποτίζει τα λουλούδια, όχι για να γεννά παιδιά, αλλά ΚΥΡΙΩΣ για να τον βοηθήσει με το λόγο του Θεού, να τον βοηθήσει να τον θυμάται και να τον τηρεί. Αυτό είναι το ζητούμενο και σε αυτό απέτυχε η Εύα. ΔΕΝ γνώριζε καλά το Λόγο του Θεού, τον διαστρέβλωσε, δεν υπενθύμισε στον άντρα τι είπε ο Θεός, δεν απαίτησε από τον άντρα να κοιτάξει βαθιά στην εντολή του Θεού και να σταθεί στον ρόλο του. Το λάθος της ήταν η απομάκρυνση της από τον Λόγο του Θεού τον οποίο όφειλε να γνωρίζει άψογα και να απαιτεί την ίδια γνώση και τήρησή του από τον άντρα της.

Η νέα Εύα είναι πρωταρχικά βοηθός του άντρα στο Λόγο του Θεού και στην τήρησή του. Αυτή είναι η βοήθεια που θέλει ο άντρας…

Ένα ζευγάρι καλών φίλων που έχω στην Κύπρο μου είπαν ότι μια μέρα τους έστειλαν από ένα ταμείο περισσότερα χρήματα απ’ όσα δικαιούνταν. Ο σύζυγος μπήκε στον πειρασμό να τα κρατήσει αλλά η φίλη μου στάθηκε, πήρε την επιταγή από τα χέρια του και του λέει: «Πως μπορείς; Αφού ξέρεις την αλήθεια.»

Λοιπόν, μη μπερδεύεστε. Η έννοια του Θεού στο κείμενο δεν είναι να είσαι βοηθός στο καθάρισμα του σπιτιού. Η Εύα που αντιστρέφει την κατάρα της ανθρωπότητας, η Εύα βοηθός, είναι η γυναίκα που ξέρει την αλήθεια του λόγου του Θεού και μ’ αυτό τον τρόπο «τηρεί τον κήπο»!

Σάββατο 3 Μαρτίου 2012

Βλέπω!


Δεν θα μπορούσα ποτέ να σταματήσω να εκφράζω την αγάπη μου για την τέχνη. Είναι από τα πιο θεμελιώδη χαρακτηριστικά του να είσαι άνθρωπος.

Η τέχνη δεν είναι φυγή από τη ζωή αλλά ακριβώς το αντίθετο. Είναι η επιβεβαίωση της ζωής. Είναι η συγκατάθεση του Αδάμ (του ανθρώπου δηλαδή) στην δημιουργία που παρέλαβε.

Είναι η διαφορά μεταξύ της κατανάλωσης του μήλου και της αναγνώρισης της ύπαρξης του μήλου. Ζωγραφίζοντας το μήλο ο άνθρωπος βιώνει την ανάγκη για μια γλώσσα που θα τραγουδήσει για το μήλο, θα το αναδείξει, θα το περιεργαστεί, θα διαλογιστεί για τη μορφή του, για τα χρώματά του, για την ανθρώπινη σχέση προς αυτό, για τα συναισθήματα που προκαλεί, για την αναγωγή του από τη σφαίρα του άκρατου καταναλωτισμού στη σφαίρα του ευχαριστιακού γεύματος.

Πρέπει όμως να δεις το μήλο, να δεις το πιο κοινό, συνηθισμένο, βαρετό αντικείμενο της καθημερινότητας σου. Πρέπει να το προσέξεις, και για να γίνει αυτό είναι απαραίτητη η παύση. Να παραμερίσεις όλα τα αντικείμενα που φωνάζουν για την προσοχή σου και να κοιτάξεις το ένα, το ένα να γίνει μοναδικό για λίγο. Ο Joseph Pieper λέει ότι «δεν βλέπουμε επειδή υπάρχουν πολλά για να δούμε».

Όταν ρώτησαν τον Αναξαγόρα, 100 χρόνια πριν τον Πλάτωνα, «γιατί βρίσκεσαι σ’ αυτή τη γη;», αυτός απάντησε «εις θεωρίαν». Δηλαδή «για να παρατηρήσω», «για να δω». Οι σοφότεροι άνθρωποι που υπήρξαν ποτέ, αυτοί που οδήγησαν τον κόσμο μπροστά ήταν οι προφήτες. Οι προφήτες δεν είναι οι μάντεις που θα μου πουν το μέλλον. Ο προφήτης στην αρχαιότητα ονομαζόταν «ο ορών», «αυτός που βλέπει», αυτός που σηκώνει το σκυφτό κεφάλι του ταλαίπωρου εργάτη από τη γη και του δείχνει τη ζωή που δεν μπορεί να δει παρόλο που είναι περιτριγυρισμένος απ’ αυτήν. Ο προφήτης είναι ο καλλιτέχνης που απ’ όλα τα μήλα που έχεις στο καλάθι σου, το ένα θα το κρεμμάσει ως πίνακα στον τοίχο σου, θα σου δώσει μάτια.

Ο προφήτης προσκαλεί σε παύση. Κάνε μια παύση σήμερα, ξεχώρισε κάτι, κάνε ένα σκίτσο του πριν να σε παρασύρει ξανά ο χείμαρρος των πραγμάτων...

Παρασκευή 13 Ιανουαρίου 2012

Άνιμε

Υπάρχει κανείς που δεν γνωρίζει το Γιαπωνέζικο Άνιμε; Δεν νομίζω! Όλοι έχουν δει τα Πόκεμον ή τα Μάνγκα.

Ένα βασικό χαρακτηριστικό του Γιαπωνέζικου Άνιμε συνήθως είναι τα μεγάλα μάτια. Τα μεγάλα μάτια επιτρέπουν στον χαρακτήρα να δείξει κατευθείαν τα συναισθήματά του και να τραβήξει όλη την προσοχή εκεί. Επομένως, ο αντίκτυπος στον θεατή είναι άμεσος. Δεν αφήνονται πολλά στην ερμηνεία του θεατή, δεν χρειάζεται να «γεμίσει το κενό», να μαντέψει τι αισθάνεται ο χαρακτήρας. Επίσης, τα μεγάλα μάτια επιτρέπουν στον καλλιτέχνη να δουλέψει με μεγαλύτερη ποικιλία συναισθημάτων όσο μεγαλώνει ο χώρος μέσα στον οποίο εκφράζεται, ο κύκλος του ματιού δηλαδή. Ως αποτέλεσμα, και το μέγεθος του κεφαλιού είναι υπερβολικά μεγάλο σε αναλογία με το υπόλοιπο σώμα.

Το κυριότερο χαρακτηριστικό των μεγάλων ματιών, όμως, είναι ότι λειτουργούν ως σύμβολο αθωότητας. Το να είσαι αθώος στο Άνιμε σημαίνει ότι έχεις μεγάλα μάτια, ότι είσαι πολύ αγαθός, ότι είσαι χαριτωμένος (cute), δεν κάνεις κακό σε κανένα, είσαι ελκυστικός και αγαπάς τους άλλους. Αυτή η εικόνα που δίδεται μέσω της Γιαπωνέζικης ιδέας του «χαριτωμένου», μπορεί να περάσει το μήνυμα ότι αθωότητα ισούται με έλλειψη ισχυρής προσωπικότητας και αποφασιστικής υπόστασης. Προωθεί την ιδέα ότι ο καλός είναι ένα άβουλο θύμα. Μια Γιαπωνέζα φεμινίστρια επισημαίνει ότι αυτή η αθωότητα συμβολίζεται με εικόνες όπως το χαριτωμένο προβατάκι, το βρέφος που κλαίει, το αγοράκι που χάθηκε, κτλ. Οι καλοί δεν κάνουν κακό στον κόσμο αλλά ελκύουν «αρπακτικά», επιθετικούς, κακόβουλους ανθρώπους, χωρίς όμως να έχουν δύναμη να τους αντιμετωπίσουν ή την ικανότητα να αλλάξουν καταστάσεις. Η αθωότητα, λοιπόν, μετατρέπει την καλοσύνη σε μια πολύ αδύναμη αξία. Μόνο αυτοί που περνούν στην απαγορευμένη ζώνη, όσους η εμπειρία γίνεται σεξουαλική και βίαιη, ελέγχουν τις δυναμικές ενέργειες της ζωής και αυτές είναι οι ενέργειες που αλλάζουν τον κόσμο.

Βλέπουμε, λοιπόν, ότι μέσα από αυτή την παρουσίαση του Άνιμε δημιουργείται ένας κόσμος που υπάρχει και προχωρεί μόνο μέσω της φυσικο-υλικό-σωματικής δύναμης. Το αθώο, το παθητικό, η χαριτωμένη μαθητριούλα με τα μεγάλα μάτια, δεν έχει υπόσταση αλλά λειτουργεί ως ευκαιρία για να αναδείξει ο «μη-αθώος» τη δύναμη του.

Δεν είναι απαραίτητο ότι κάθε Άνιμε διέπεται από αυτή τη φιλοσοφία, αλλά αξίζει να αναλογιστούμε βαθύτερα όταν βλέπουμε ή διαβάζουμε Άνιμε: ποια είναι η εικόνα που δίδεται για τον «καλό»; Παρουσιάζεται ως αδύναμη αξία η καλοσύνη; Προωθείται η φυσική και σεξουαλική δύναμη; Τι τελικά αλλάζει τον κόσμο στο Άνιμε; Έχουμε εδώ μια καρικατούρα του "καλού κοριτσιού" και της δύναμής της να υποτάξει το κακό και να αλλάξει τον κόσμο;

Περισσότερα εδώ.

Παρασκευή 23 Σεπτεμβρίου 2011

To Θέλωωωωωω!!!!!!

Σας έχει τύχει να δείτε γυναίκες στο δρόμο να στέκονται μπροστά σε μια βιτρίνα με το στόμα ανοιχτό από θαυμασμό; Ή ακόμα να δείτε δύο φίλες να περπατάνε και ξαφνικά καθώς μιλάνε, η μία από αυτές να έχει κολλήσει μπροστά σε ένα μαγαζί με παπούτσια και η συζήτηση μεταξύ τους να αντικατασταθεί αμέσως με ένα "WOW κοίτα αυτά τα πανέμορφα παπούτσια!!!"

Ίσως να ξέρετε κάποιους που πηγαίνουν σε μουσεία ή γκαλερύ και κάθονται μπροστά από έναν πίνακα με τις ώρες, σαν να ξεφεύγουν από τον εαυτό τους και να μαγνητίζονται μέσα στον πίνακα.

Αλλά, ας γυρίσουμε στο παράδειγμα με τις κοπέλες μπροστά στη βιτρίνα. Η ομορφιά του αντικειμένου που βλέπει αυτή η κοπέλα είναι τόσο μαγνητική που την οδηγεί στην αυτονόητη πράξη να αποκτήσει αυτό που βλέπει, να ρωτήσει την αξία του, να βρει χρήματα, να το αγοράσει για να είναι δικό της για πάντα. Βιώνει μια δύναμη που την αφήνει ανίκανη να αποχωριστεί το αντικείμενο της επιθυμίας της. Όλες, λίγο πολύ, βιώσαμε αυτό το συναίσθημα και δεν είναι αποκλειστικότητα των γυναικών αλλά και οι άντρες το βιώνουν, είτε με αυτοκίνητα, είτε με υπολογιστές, αθλητικά παπούτσια, μηχανές κτλ. Είναι απολύτως φυσιολογικό...

Αυτή η εμπειρία του μαγνητισμού της ομορφιάς είναι πολύ βασική για τον άνθρωπο και αυτό ακριβώς είναι που συμβαίνει όταν κάποιος βρεθεί αντιμέτωπος με τον Θεό. Πρέπει να προηγηθεί η εμπειρία της ομορφιάς πριν την ανταπόκριση και τη γνωριμία, πρέπει κάποιος να δει αυτό που δεν έχει ξαναδεί στη ζωή του, αυτό που τον μαγνητίζει και τον βγάζει από τον εαυτό του σε σημείο που του είναι αδύνατο να αντισταθεί. Όταν το αντικείμενο της ομορφιάς αγοραστεί και χρησιμοποιηθεί, η εμπειρία της πρώτης στιγμής αρχίζει να σβήνει. Παύει να είναι η ομορφιά ένας σκοπός από μόνη της, αλλά γίνεται μέσο, το μέσο που θα ικανοποιήσει εμένα. Επομένως, γίνομαι εγώ ο σκοπός της ύπαρξης της ομορφιάς.

Όταν όμως το αντικείμενο της ομορφιάς δεν χρησιμοποιηθεί για να φέρει μια άλλη απόλαυση ανώτερη του εαυτού του, η εμπειρία της ομορφιάς, η οποία είναι η ίδια το τέλος και όχι το μέσο, παραμένει ανεξάντλητη, αιώνια, δεν ξεφτίζει και δεν απογοητεύει αυτόν που την βιώνει. Είναι πάντοτε μια καινούργια αποκάλυψη που δεν την έχεις βιώσει, δεν την έχεις ξαναδεί και δεν την έχεις εξαντλήσει ποτέ.

Η ψυχή σου αναζητά την μη-καταναλώσιμη ομορφιά του Θεού, τα υποκατάστατα που μας χαιρετάνε απ'τις βιτρίνες απλά επιβεβαιώνουν αυτή την αλήθεια...

Τρίτη 6 Σεπτεμβρίου 2011

Χειρότερο από θάνατο...


Σήμερα διάβασα για έναν πολύ φημισμένο Βρετανό ιστορικό που ζει στην Αμερική, τον Τόνι Τζουντ. Αυτός εδώ και μερικά χρόνια υποφέρει από μια σπάνια ασθένεια που ονομάζεται νόσος Λου Γκέριγκ η οποία παραλύει όλους τους μύες. Βασικά ο άνθρωπος αυτός είναι ένα μάτσο από νεκρούς μύες που σκέφτονται…

Όμως συνήθισε την αρρώστια του επειδή έχει τη δυνατότητα της επικοινωνίας με τους φίλους του, τους συναδέλφους του, την οικογένειά του που τον φροντίζει. Σε μια συνέντευξή του όπου τον ρώτησαν αν φοβάται τον θάνατο απάντησε:

«Όχι δεν τον φοβάμαι. Περισσότερο ανησυχώ για την επίδραση που θα έχει στην οικογένειά μου. Άλλωστε δεν θα είμαι μαζί τους για να υποφέρω τις συνέπειες της απουσίας μου... Ο μεγαλύτερος φόβος μου είναι να εγκλωβιστώ σε μια κατάσταση στην οποία δεν υπάρχει η δυνατότητα επικοινωνίας».

Προσπάθησα να φανταστώ λίγο πως θα ήταν αυτή η κατάσταση: να έχεις άπειρες σκέψεις να μοιραστείς με τον άνθρωπο που κάθεται δίπλα σου και να μη μπορείς να αρθρώσεις λέξη. Ή οι λέξεις που αρθρώνεις να ακούγονται ως ασυναρτησίες στον σύντροφό σου. Μπορεί για χρόνια να σε ταΐζει φακές, π.χ., επειδή αυτό κατάλαβε από τους μορφασμούς σου, αλλά εσύ απλά προσπαθούσες να του πεις ότι μισείς τις φακές. Φαντάσου να είσαι μέρες στενοχωρημένη, σε βαθιά θλίψη, και αυτός που σε φροντίζει να μην το έχει πάρει χαμπάρι και να συνεχίζει τη ρουτίνα του κανονικά. Αυτή η κατάσταση παράλυσης, αναπηρίας, θα ήταν πραγματικά φρικτή, χειρότερη από θάνατο όπως λέει ο Τζουντ.

Αυτό με κάνει να σκέφτομαι για την επιλογή συντρόφου και πόσο θανατηφόρο είναι να παγιδευτείς σε μια σχέση όπου δεν υπάρχει η «δυνατότητα επικοινωνίας». Είτε επειδή εσύ πιστεύεις σε ένα Θεό και ο άλλος όχι, είτε γιατί οι προτεραιότητες είναι διαφορετικές, και οι πορείες ζωής αλλιώτικες. Είναι μια κατάσταση αναπηρίας χειρότερη από θάνατο, ο καθένας ζει στο δικό του κόσμο και ίσως έχει την ψευδαίσθηση ότι σε πιάνει… Στο τέλος αυτός που σε φροντίζει θα σε βυθίσει πιο βαθιά στη σιωπή σου…

Γι αυτό προσοχή! Μην επιλέξεις μια σχέση χειρότερη απ’ τον θάνατο…